kist hidatik ne demek?

Kist hidatik, Echinococcus cinsine ait tenya larvalarının neden olduğu bir parazitik enfeksiyondur. Bu tenyaların köpek, kurt ve çakal gibi hayvanlar vücudunda yetişkin formu bulunur. İnsanlar ise genellikle ara konakçı olarak görev yaparlar. Yani, insanlar enfekte hayvanların dışkılarında bulunan yumurtaları yutarak bulaşırlar. Yumurtalar ince bağırsakta açılır ve larvalar karaciğere, akciğerlere veya diğer organlara göç eder. Buralarda yavaşça büyüyen, sıvı dolu kistler oluştururlar. Bu kistler yıllarca fark edilmeden kalabilir.

Kist hidatiğin özellikleri:

• Sıvı dolu kistler: Kistler genellikle birkaç santimetre çapındadır, ancak çok daha büyük boyutlara da ulaşabilirler. İçlerinde berrak, su gibi bir sıvı bulunur.
• İç zar (germinal tabaka): Kistin içini kaplayan ve yeni kistler (proglotitler) üreten bir zar.
• Dış zar (perikist): Bağ dokusundan oluşan ve kisti çevreleyen bir zar.
• Asemptomatik dönem: Kistlerin büyümesi yavaş olduğundan, yıllarca hiçbir belirti göstermeyebilirler.
• Belirtiler: Kistlerin büyüklüğü ve yerleşim yerine bağlı olarak çeşitli belirtiler gösterebilir. Bunlar arasında karın ağrısı, karaciğer büyümesi, öksürük (akciğerlerde ise), sarılık (karaciğerde ise) ve alerjik reaksiyonlar yer alır. Kistler büyükse organ fonksiyonlarını etkileyerek daha ciddi sorunlara yol açabilir. Kist kırılması halinde ise ciddi alerjik reaksiyon (anafilaksi) gelişebilir.

Teşhis:

Kist hidatiğin teşhisi genellikle ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme yöntemleri ile konulur. Kan testleri de kist hidatiğe karşı antikorları tespit etmek için kullanılabilir.

Tedavi:

Kist hidatiğin tedavisi genellikle cerrahi olarak kistin çıkarılmasıdır. Ancak, bazı durumlarda ilaç tedavisi de kullanılabilir. İlaç tedavisi genellikle cerrahiye ek olarak, kistin tekrarlamasını önlemek veya cerrahiye uygun olmayan durumlarda kullanılır. İlaçlar kistin büyümesini durdurur veya küçültür. Cerrahi sonrası ilaç kullanımı da enfeksiyonun tekrarlamasını önlemeye yardımcı olur.

Önleme:

Kist hidatiğin önlenmesi için aşağıdaki önlemler alınabilir:

• El hijyeni: Ellerin özellikle tuvalet sonrası ve yemekten önce yıkanması önemlidir.
• Yiyeceklerin iyice pişirilmesi: Etin iyice pişirilmesi, yumurtaların öldürülmesine yardımcı olur.
• Suyun temiz olması: Şüpheli suya temas etmemek gerekir.
• Köpeklerin dışkılarının temizlenmesi: Köpek dışkılarının toplanması, yumurtaların çevreye yayılmasını önler.
• Evcil hayvanlarla temastan sonra el yıkama: Köpek ve diğer evcil hayvanlarla temas ettikten sonra ellerin yıkanması önemlidir.

Kist hidatik ciddi bir enfeksiyondur ve erken teşhis ve tedavi önemlidir. Belirti göstermese bile, enfekte olmuş bölgelerde yaşayan veya yüksek riskli gruplarda olan kişilerin düzenli kontrollerden geçmeleri önerilir.